İbrahim Kalın’dan Ermenistan Açıklaması: ‘Normalleşmeye Sıcak Bakıyoruz’

4 günlük gayretten sonra bu zaferi tebrik ediyorum. Birebir vakitte bölge içinde değerli bir kazanım. En son geçen sene bu hadiseler başlamadan evvel Ermenistan’ın saldırgan tavrı sonrası olaylar buraya geldi. Bu süreç zarfında Azerbaycan hep sorumlu hareket etti. Hiç saldırgan tavır sergilemedi. Haklı olarak elde edilmiş bir zafer var.

Türkiye’nin katkısı, işbirliği aslında bizim Azerbaycan’la olan özel işbirliğimizin tezahürü. Dakika dakika o zafer takip edildi. Kolay kazanılmadı, birçok şehit verildi. İşgale uğrayan topraklarda çok ağır bir inşa faaliyeti devam ediyor. 1 yıl evvel Suşa, Fuzuli neredeydi? Oradaki havalimanı bitmek üzere, açılışı yapılacak. Tekrardan uçaklar havalanacak. 30 yıldır metruk formda kullanılmayan yerlerin harabe hallerini gördük. Tekrar kentler, kasabalar ayağa kalkmaya başladı. Orada yine ekonomik sistemin kurulması üzere bahisler doğal ki vakit alacak. Aliyev burayla şahsen ilgileniyor.

Karabağ Zaferi’nin bir öteki boyutu var TSK açısından. 15 Temmuz sürecinden sonra birçok FETÖ’cü asker tasfiye edildi. Bu tasfiye harekatı sonucunda artık TSK NATO içinde aktif güç olamayacak, terörle gayret edemeyecek diye birtakım iftira kampanyaları başlattılar. Biz Suriye’yi garanti altına almak için toplam üç tane askeri operasyon yaptık.

Bu tasfiyeden sonra, hastalıktan kurtulduktan sonra aktif, ehil, süratli karar alabilen bir güç hale geldi. Biz bunu birinci Suriye hududunda gördük. Bugün hamdolsun İdlib’den Afrin’e kadar 911 km’lik sonumuz var Suriye ile. Ve bu hudut garanti altına alınmış durumda. 

Hafter’in Trablus’a girmesine ramak kalmışken biz oraya gittik ve Libya’nın siyasi ve askeri süreci değişti. O müdahale sayesinde Libya’da bugün bir hükümet kuruldu. 

Üçüncü kıymetli müdahalemizde Karabağ zaferi olmuştur. Buradan çıkacak süreçte TSK, 15 Temmuz’dan sonra zayıflamadı, güçlendi.

Biz prensipte Ermenistan’la olağanlaşmaya sıcak bakıyoruz. Karabağ sıkıntısında çözülmesi gereken hususlar var. Ateşkes imzalandı lakin barış muahedesi yapılmadı. Bunun kaideleri konuşulacak, iki taraf onay verecek. Bu süreç devam ediyor. Ermenistan yalnızca bir Ermenistan’dan ibaret değil. Diğer bir sürü ögeler var. Ancak bu muahede Ermenistan’ın da lehine olur.

Bakın Ermenistan yoksul bir ülke. Azerbaycan, Türkiye ekonomileri var. Bundan faydalanabilir. Bizim Ermenilerle bir problemimiz yok. Bu savaşın sona ermesi gerekiyordu ve son buldu. Bunlar şayet yanlışsız bir çerçeveye oturulursa çözülmeyecek bahisler değil.

Ermenistan’la olağanlaşma probleminde Cumhurbaşkanımızın olumlu açıklamaları oldu. Eş vakitli olarak da Azerbaycan’la meselelerini çözerek yolu kat edersek bu bizi de rahatlatır. Barış mutabakatı bütün bölgeye barış getirecek. Bu gidişat da aslında güzel. Sayın Aliyev’de müteaddit defa söz etti. Bu olumlu karşılıklı bildiriler son derece yeterli. En kısa vakitte bu barış muahedesi da imzalanırsa, mayın haritası üzere teknik bahisler da çözülürse süreci hızlandırır. Bundan en fazla Ermenistan, Ermenistan vatandaşları istifade eder. Biz bu süreçte Misk yapısının bir tahlil ürettiğini görmedik. Azerbaycan çok sabretti. 30 yıl boyunca görüşmeler yapıldı, teklifler yapıldı.

Bizim ABD ile Obama periyodundan beri yaşadığımız 2 temel sorunu var. Birisi PYD’ye verdiği siyasi askeri, medya takviyesi. İkincisi ise FETÖ konusunda bizi tatmin edecek adımları atmamış olmasıdır. Obama bir demokrattı, Trump tam bir anti Obamacı’ydı. Sıhhat sistemi dahil olmak üzere her şeyi aksine çevirdi. Obama’nın altına imza attığı ne varsa her şeyi bilakis çevirdi. Bir tek bizim bahiste aksi adım atmadı.

Biden’da geldi tıpkı biçim devam ediyor. Cumhurbaşkanımız da bunu anlattı. Bu yaptığınız yanlış diye ortaya bir çok evrak koyduk. O kanton yapılanmasının nereye gideceğini herkes biliyor. Yarın bu sizin başınıza sıkıntı olacak. Pence, Türkiye’ye geldiğinde o vakit biz bir mutabakat yapmıştık. Trump ‘Biz Suriye’den çekiliyoruz’ demişti. YPG’nin 30-40 km güneye çekileceği konusunda muahede yapmıştık. Bunlar kalktı, ‘ABD bizi yalnız bırakıyor’ diye koşup Moskova’ya Şam’a gittiler.

Suriye’de bu siyaset değişmedi. Trump idaresindeki muhataplara latife yoluyla; Siz geldiniz Obama periyodunun karşıtını yaptınız bu mevzuyu da aksine çevirin demiştim. Bu Türkiye açısından ulusal güvenlik problemidir. Bu tabanımızda oluyor ve bizim düşmanımız. Bu siyasetin kesinlikle değişmesi lazım. Bu Suriye’yi de bölüyor.

Tahminen bir soru olarak söyleyeyim. Obama periyodunda bu politikayı inşa edenleri tanıyorum. Biz bunu sanki daha seküler daha batı yanlısı küme üzerinden yapabilir miyiz. Olağan ABD bunu Orta Doğu üzerinde yaptı demiyorum lakin Suriye’de bunu uyguladılar. PKK’nın ideolojisini benimsemeyen öteki beşerler da var. Onları niçin muhatap almıyorsunuz? PYD bölgedeki herkesi tasfiye etti. Oradaki beşerler kaçmak zorunda kaldılar. Bu kümenin seçilmesi özel projeydi. 7-8 yıl olmuş hala bu politikayı devam ettiriyorlar.

Cumhurbaşkanımız artık 3. lider devrinde bu sorunun çözülmesi lazım olduğunu söylüyor. Artık haklı olarak diyoruz ki; ABD’yi amaç alan bâtın bir örgüt, daha sonra teröre bulaşan bir örgüt Türkiye’ye gelseydi. ABD ne sıkıntısı? Veyahut İngiltere’de diyelim ki İrlanda’nın büsbütün ayrılması için teröre bulaşmış bir örgütün burada kalmasına müsaade etseydik. Ne olurdu? Nasıl reaksiyon verirlerdi? Tabi onların iade edilmesi için daima konuşurlardı. Biz de doğal olarak bu beklentilerimizi iletiyoruz.

Çıkar hesaplarına uymadıkları için yapıyorlar. Açık kanıtlar ortadayken ikna olmuyorlarsa ya çıkarları için ya da akli istikrar sıkıntıları vardır. Ben akli istikrar meseleleri olduklarını düşünmüyorum. Çıkar bağlantıları oldukları için orada tutuyorlar.

Cumhurbaşkanımız dedi ki, ‘Şartlarımıza uyarsa bunu seve seve yaparız, ABD istediği için değil Afganistan halkı istediği için’ dedi. Süreç o kadar süratli ilerledi ki, 1 aylık kaos da ortalık karıştı. Afganistan’la müzakereler hala devam ediyor. Askerlerimizi çektik. 

Taliban dedi ki, ‘Siz NATO misyonuyla buraya geldiniz. Biz hiçbir NATO askeri istemiyoruz’ dediler. Biz de tüm askerlerimizi çektik. Uygun ki çektik. Orada Son Dakika saldırı gerçekleşti zira. Bir sürü teknik mevzu var çözümlenmesi gereken. Bunlar tahlile ulaşırsa Katar’la birlikte bir adım atabiliriz. Kuleyi siz yönetiyorsunuz lakin öbür her yer tehdide açık. Diyelim bir uçak kalktı bir taarruz oldu, Allah korusun. Biz bu türlü bir durumda nasıl sorumluluk alalım.

New York’ta özel bir şey olmasına gerek yok. Bu PYD/YPG’ye verilen dayanak devam ediyor, FETÖ konusunda bir adım atılmıyor. Münasebetiyle Cumhurbaşkanımızın bu türlü bir reaksiyon vermesi olağan. Somut bir adım bekliyoruz. Türkiye’yi rahatlatacak adımlar bekliyoruz. Bunlar geciktikçe Cumhurbaşkanımız da ‘Bu durum nereye gidiyor’ diyor. Burada ben şunu da söyleyeyim; ABD idarenin dış siyasetinde tenkide maruz kaldığını görüyorum. Dengeli bir siyaset ortaya koyamadılar. Bu bahiste büyük baskı altındalar. Ben sıkıntıya taktik mevzuları olarak bakmıyorum.

Washington’daki 1,5 saatlik görüşmem de buydu. Siz bu ülkeyle nasıl bir bağ gerçekleştireceksiniz. Karşılıklı çıkar, bölgesel istikrarı destekleyen pratiği nasıl ortaya koyacağız. Biz bu politikalarımız uygularken kimseden onay almıyoruz. Ancak tabi ki müttefiklerimizle istişare ediyoruz. Bahse nazaran Katar olur, İran olur Rusya olur… Son analizde biz kendi kararımızı veriyoruz.

Cumhurbaşkanımızın gösterdiği bu reaksiyon 3 periyottur devam eden bu mevzularda artık istikamet değişikliğine gitmelerine yönelik davettir. Biz F-35 programının başından beri içindeyiz. F-35 ABD teknolojisiyle üretiliyor lakin 11 ülkenin iştirakiyle yapılıyor. Bu muahede çerçevesinde bize teslim edilmesi gereken 5 tane F-35 bekliyor. Trump bu hususta Türkiye haklı olduğunu söyledi. Türkiye Patriot istiyor, verilmediği için S-400 alıyoruz.

Türkiye üzere bir ülkenin hava savunma sisteminin olmaması düşünülebilir mi? F-16’lar muhafaza sağlıyor lakin karadan havaya yoktu. Biz ne yapıyorduk. Patriot kiralıyorduk. 2015 yılı olması lazım. ABD’den bir Haber geldi. 1-2 batarya çekeceğiz. Suriye savaşının ortasında Türkiye bu kadar hücuma maruz kalırken neden bu türlü bir karar alınıyor. O patriotlar bir daha gelmedi. Ardından Almanya patriotlarını çektiler. O olaydan sonra Kobani operasyonu yapıldı. Türkiye’de yalnızca patriotlarını bırakan İspanya oldu.

Biz paramızla patriot sistemi almak istiyoruz. Cumhurbaşkanımız bunu Obama’ya birçok kere söyledi. ‘Bunu nasıl öteki NATO müttefiklerine sattınız. Biz de satın almak istiyoruz’ diye söyledi.

Birçok kere bu bahis konuşulduğu halde olumlu karşılık alamaynca Cumhurbaşkanımız, bizim diğer alternatiflerimiz de var dedi. Blöf yaptığımızı sandılar. Çin’den bize 4 tane teklif geldi. Rusya’dan Çin’den teklifler geldi. Gelen teklifler içerisinde birileri hala Cumhurbaşkanımızın blöf yaptığını zannettiler. Biz S-400 alınca ‘Türkler ciddiymiş’ demeye başladılar. Ve biz de S-400’leri aldık.

NATO üyesi ülkeler NATO dışından silah alamaz diye bir kural yok. Stoltenberg, ‘Öncelik müttefiklerin kendi ortalarında halletmesidir, alternatif diğer yerlerden de alabilir’ diye bir açıklaması var.

Bu göç dramı 20 yıldır devam ederken bir de bunun üzerine artık Taliban’ın idaresi ele geçirmesi eklendi. Birinci anda havalimanında o müthiş imajlar yüreklerimizi dağladı lakin nüfusun çok değerli bir kısmı kalmayı tercih etti. Bir iç savaş ihtimali göç riskini tetikleyebilir. Biz çok önemli önlemler aldık. Hem fiziki hem elektronik bir güvenlik duvarı inşa edildi. 24 saat oraları gözetleyen sistemler kuruldu. İran’la da çok önemli bir işbirliği yapıldı. Çok absürt argümanlar ortaya sav atıldı. Brüksel’de muahede yapmışız güya. Meczup saçması argümanlar.

500-600 bin civarında totalde Afgan mülteci var. Geçen sene İran Türkiye sonundan giren Afgan mülteci sayısı 100 küsur bin civarındaydı. Tamamı geri gönderildi. Bu sene 50-60 binler civarında. Bunlar da mutabakat çerçevesinde iade ediliyor. Türkiye kimsenin yolgeçen hanı değil. Cumhurbaşkanımız da dedi. Türkiye kimsenin göç ambarı değil. 500-600 bin civarında totalde Afgan mülteci var. Taliban hükümetinin, Afganistan hükümetinin angaje edilmesi lazım. Bağlantı kurmak resmi tanıma değildir, yaptıklarını onaylamak değildir. Temas kurmadan nasıl yöneteceksiniz?

Burada bu ilginin devam etmesi lazım. Doğal ki Taliban’ın da memleketler arası toplumu, bizi rahatlayacak adımlar atması lazım. Kuşatıcı bir hükümetin kurulması. Ne yapmak istiyorlar, açıklanması lazım. Başka kurumlar da hazırlıklarını yapıp hareket etmeliler. Afganistan’ın gerçekleri, 40 milyon insan, çok sıkıntı bir coğrafya, Yönetilmesi çok güç bir ülke Bütün bunlarla birlikte Afganistan’a yardım edilirse, hakikat siyasetler izlenirse oradan gelecek göç dalgası önlenebilir. Afganistan’ın mal varlıkların dondurulmasına son verilmesi lazım. Maaşların ödenmesi lazım. Orta uzun vadede de Taliban idaresinin kuşatıcı adımlar atması lazım.

Afganistan’da da Taliban ve öteki yöneticilerin bunu görmesi lazım. Burada hepimizin yardımcı olması gerekiyor. Anlatmamız gerekiyor. Bu onların birinci ideolojik tercihi olabilir ancak daha akıllı hareket etmeleri gerekir. 20 yılda Afganistan çok değişti.