Türkiye’nin en değerli meselelerinden birisi göç problemi. Uzun yıllardır tartışılan Suriyeli göçmenler sıkıntısına, şimdilerde Afgan göçmen sorunu eklendi. Lakin, göç probleminde bir başka tartışma, göç verme konusu. Yani ülkeyi terk eden, öbür ülkelere yerleşen vatandaşlar. Aslında daha çok gençler. Yani ‘beyin göçü’. Gençler, mevcut iktidarın iktisada, bilime, akademiye ve aslında toplumsal ömrün her alanına uyguladığı baskı nedeniyle ülkeyi terk ettiklerini söylüyor. Öteki ülkelere göç eden vatandaşların sayılarının, bilhassa 2013 ve sonrası yükselişte olduğu görülüyor. TÜİK’in açıkladığı datalarla, yalnızca 2016-2019 yılları ortasındaki Türkiye’yi terk eden vatandaşların sayısını görebilsek de, sayının ‘en az 404 bin kişi’ olması, durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor.
halktv.com.tr olarak, 19 yıllık AKP iktidarı devrinde öbür ülkelere göçerek, ülkeyi terk etmiş yurttaşları dinleyeceğiz. Gitme sebeplerini, oradaki yaşantılarını, niyetlerini dinleyeceğimiz söyleşi dizimizin birinci konuğu, Türkiye’de doktora yaparken 2016 yılında Avustralya’ya yerleşip garsonluk yaparak geçimini sağlayan, Ezgi Tatlıoğlu.
-Merhaba Ezgi, seni doğduğun ve büyüdüğün ülkeyi bırakıp, Avustralya’ya götüren sebeplerin satır başlarını anlatır mısın birinci evvel?
“Avustralya’ya gelmeden evvel, Ankara’da yaşıyordum. Bursa’da kamu idaresi bitirdim. Daha sonra master yaptım. Doktora yaparken, Avustralya’ya taşınmaya karar verdim. Doktorayı yarıda bıraktım. Seyahat İsyanı sonrası çabucak gelmedim Avustralya’ya, ancak Seyahat İsyanı sonrası karar verdim. 2016 yılıydı geldiğimde. Türkiye’de bilhassa Seyahat İsyanı sonrası, çok mutsuz hissediyordum kendimi. Önemli bir depresyon halindeydim. Her sabah, her olaya ağlayarak uyanıyordum. Bombalar patlıyordu her yerde. Bu durumlardan kaynaklı, önemli paranoyak olmuştum. Toplu taşıma asla kullanamıyordum.
‘Şu çocuk Fetullahçı, yeni rektör de Fetullahçı, o yüzden bu çocuk alınacak dediler. O çocuk alındı’
Üniversitede, yani akademide kalmak için çok uğraştım. Çeşitli üniversitelerin kontenjanlarına başvurdum. Lakin kelamlı mülakatlarda elendim. Çok trajikomik şeyler oldu bu süreçte. Bizim memleketimizde bu işin torpille nasıl döndüğüne birebir şahit oldum.
Mesela, Çanakkale Üniversitesi’ne başvurdum, imtihana girdim. Sonra imtihandan bir çocuk çıktı. Hocalar çocuğu çağırdı, eline bir kaç kitap tutuşturdular. Şuraya götür falan diye. Yani kimin alınacağı belliymiş esasen, işe bile başlamış.
İstanbul Üniversitesi’ne başvurdum. İmtihana girmeden evvel, oranın öğrencisi olan iki bireyle sohbet ettim. “Biz öylesine, kendimizi denemek için giriyoruz imtihana, zati alınacak çocuk belli” dediler, çocuğu da gösterdiler bana. “Bu çocuk Fethullahçı, yeni atanan rektör de Fethullahçı olduğu için bu çocuk alınacak” dediler. Sonuç olarak hakikaten o çocuk alındı.
Bu türlü saçma sapan bir sürü şey. Sonra bu yoldan gidemeyeceğimi anladım. Benim torpilim yok, bir şeyim yok. Yani bizi orada piyon üzere, imtihana girmesi gereken dördüncü kişi olarak kullanıyorlar. Benim hayalim ve umudum o yolda söndü. KPSS’ye hazırlandım bir orta. İmtihana girdiğim sene 2010, yani imtihan sorularının çalındığı ve hasebiyle puanların tavan yaptığı devir. O da olmadı. Benim kendi emeğimle bir yere gelebileceğime dair inancım kalmadı.
‘Akademisyen olmak isterken esnaf oldum’
Geçimimi parti gereçleri satan bir dükkan açarak sağladım. O sırada okuyordum da tıpkı vakitte zati. Akademisyen olmak isterken esnaf oldum yani. Bir yandan da bir kurs merkezinde Grafik tasarım eğitimi aldım. O kadar sene okudum fakat, okuduğum ve eğitimini aldığım her şey sıfırlandı gözümde. Bir şey yapamayacağımı anladım. Yani hiçbir yolun açık olmadığını anladım o periyot.”
-Başka bir ülkede yaşamaya karar verdiğinde, yakın çevren ve ailen nasıl reaksiyon verdi?
“Önce anneme söyledim. Annem, para bulabiliyorsan git dedi. İstemedi pek aslında. Babamla konuşmuş daha sonra. Babam, Avustralya’ya gitmek istiyormuşsun dedi. Ben de evet gitmek istiyorum dedim. Hiç beklemediğim bir formda, tamam dedi. Tamam demesinin sebebi de, benim o devir bütün hareketlere katılıyor oluşumdu bence. Babam, benim siyasette hiç bir vakit faal olmamı istemedi. Zira, ben ne olursa olsun, benim kendimle alakalı bir umudum kalmadı kafasındaydım. O da sanırım beni o ortamdan uzaklaştırmak için tamam dedi, biz ne gerekiyorsa sağlarız, sen git dedi.
“Türkiye’de şurası bir sistemin olsa bile, o şurası tertip senin elinden her an alınabilir”
Tanıdığım bir çok insanın ailesi, “Ne gerek var, burada senin konseyi sistemin var, yeni bir maceraya atılmanın ne manası var” diyorlardı. Lakin Seyahat ve 15 Temmuz sonrası, aileleri gitmelerini takviyeler duruma geldi. Zira, burada bir gelecek olmadığını gördüler. Heyeti bir nizamın olsa bile, o şurası tertibin senin elinden bir halde alınabileceğini gördüler.
‘Ben her vakit Türkiye’de yaşamak istiyordum’
Ben daha evvel de gittim yurtdışına. Üç ay Kanada’ya gittim lisan eğitimi için. Fakat kalmadım. O vakit, kalma niyetim yoktu zira. Ben, her vakit Türkiye’de yaşamak istiyordum. Yurtdışına gidip kalayım üzere bir fikrim asla yoktu. Seyahat İsyanından sonra, meslek manasında, özel hayat manasında, Türkiye’nin geleceği manasında umudumun tükendiği bir noktaya ve periyoda geldim.”
-Avustralya’ya gittin. Birinci vakitleri anlatır mısın? Eğitim nasıldı, iş bulma süreci nasıl geçti?
“İlk gittiğimde konutu ayarlamıştık esasen. Konuta yerleştim ve okula başladım. Yerleştiğim meskende, bir sürü ülkeden öğrenciler vardı. Birinci gece çok berbattı. Ne yaptım ben falan dedim. Birinci gün kavrayamadım olayı. Biraz üzüldüm hatta. Ancak sonradan yavaş, yavaş bir formda alıştım. Aslında yeni bir ülke, her şey çok yeni, birinci 1-2 sene zati tecrübelerle geçiyor. Yeni şeyler öğreniyorsun, geziyorsun.
Eğitim gördüğüm yer üzücü değildi. Aslına bakarsan, ben o denli çok kaliteli bir okul olsun istemedim. Zira, kaliteli bir okula gidersen, kaliteli bir para gerekiyor. Türklerle görüşmek ve toplumsallaşmak, İngilizce öğrenme açısından uygun değil. Lakin, iş bulma açısından çok yeterli oluyor. Zira, herkes öğrenci olarak birbirini tanıyor ve bir formda temas kuruyor. Çalıştığı yerlere seni öneriyor. Benim arkadaşım bir pizzacıda çalışıyordu. Sonra beni önerdi. Ben de o denli başladım birinci işime aslında. Pizza yapmayı falan asla bilmiyordum. Lakin bir biçimde öğreniyorsun işte. Hem pizza yaptım, hem garsonluk yaptım, aslında her işi yaptım ben bu süreçte.”
-Okul bittikten sonra, kalıcı bir hayatı nasıl kurdun?
“Benim, yeni bir kalıcı hayat kurma ve bununla irtibatlı olarak iş bulma sürecim PR yani ‘kalıcı oturum izni’ aldıktan sonra başladı. Kalıcı oturum müsaadesi alana kadar süreksiz işlerle devam ettim. Garsonluk, pizzacılık, kuryelik üzere. Burada, kreş öğretmenliği okudum. Şu an, bir ana okulunda asistan öğretmenlik yapıyorum. Bir yandan da özgür biçimde grafikerlik yapıyorum. Yarı vakitli öğretmenlik, yarı vakitli grafikerlik yapıyorum yani.”
-Türkiye’deki öğrencilik hayatınla Avustralya’daki öğrencilik hayatını biraz karşılaştırır mısın?
“Türkiye’de benim üniversite okuduğum periyotta, hayat koşulları o kadar güç değildi. Ben 2003 yılında üniversiteye başladım. O kadar kuvvetli geçmemişti benim için aslına bakarsan. Benim Avustralya’ya gelişim yahut Türkiye’den gidişim, ekonomik değil daha çok toplumsal ve toplumsal baskılardan kaynaklı. Düşüncelerim bunlardı. O yüzden burada çok daha rahat ediyorum.
Avustralya da öğrenci olduğum vakitler, birikim yapamıyordum lakin alım gücü olarak istediğim her şeyi alıyordum. Okul parasını çıkartmak için daima çalışıyordum. Ancak buraya iş seçmeyeceğim başıyla, ne iş olsa yaparım başıyla geldim ben zati. O yüzden ne iş olursa yaptım birinci vakitler. Daima çalışıyordum. Garsonluk yapıyordum, pizzacılık yapıyordum. Hiç durmadan çalışıyordum. Lakin hakikaten keyfim yerindeydi. Çok memnundum. Okul bittiğinde iş bulma sorunun yok, okul parası yok ve gerçek manada rahat ve nitelikli bir hayat yaşamaya başlayacağına eminsin. Tabi ki memnun olursun…”
-Biraz, geçim konusunu konuşalım. Avustralya’da taban fiyat, harcama kalemlerine ne derece yetiyor?
“1 kişi için konuşacağım. Mesken kirası aylık 1250 Avustralya Doları olsa. Faturalar aylık toplam 250 Avustralya doları olsa. Aylık market alışverişi 250 Avustralya doları olsa. Teknolojik aleti var bunun, otomobil taksiti olanı var. Yani bu taban fiyat, bunların taksitlerini de çıkartacak bir biçimde her türlü yetiyor. Birikim yapamazsın. Lakin rahat rahat kâfi. Ayrıyeten, taban fiyat süreksiz işlerde çalıştığın vakit aldığın para. Mutlaka meslek sahibi olduğunda alacağın para değil.
“Birikimi kendini ekonomik manada teminatsız hissedenler yapar, burada kimse birikim yapmıyor”
Birikim problemi, sosyoekonomik olarak yaşadığı ülkede kendini ekonomik olarak teminatta, inançta hissetmeyenlerin tercih ettiği bir şey. Yani, birikim yapmasını gerektirecek bir güvencesizlik yok ortada Avustralyalıların. Mesela, göçmenler mesken alıyor genelde burada, uzun yıllı kredi ödemelerine giriyorlar. Lakin kredi faizleri çok düşük olduğu için, kira öder üzere mesken sahibi oluyorlar. Avustralyalı neredeyse kimsenin konutu yok. Bunun için bir eforları da yok. Zira, aç ve açıkta kalamayacaklarına eminler. Bizim ülkemizde olduğu üzere, bir statü sıkıntısı de değil ayrıyeten konut sahibi olmak. Burada senin ne iş yaptığın, nasıl giyindiğin, konutunun ve otomobilin olup olmadığı sahiden lakin nitekim kimsenin umurunda değil.
‘Türkiye’de diğerlerini keyifli ve tatmin etmek için yaşıyoruz’
Burada, beşerler birikimi kendine yapıyor. “Ben ne kadar ülke gezdim, ne kadar kültür tanıdım, ne kadar değişik yerlerde yemek yedim” üzere. Biz, Türkiye’de diğerlerini keyifli ve tatmin etmek için yaşıyoruz. Onlar, burada kendilerini memnun ve tatmin etmek için yaşıyorlar. O yüzden ülkemizde mutsuzuz esasen.
‘İnsanlar burada o parayla otomobil alıyorlar araba’
Minimum fiyatın yarısıyla, o ünlü markanın son model telefonunu alabiliyorsun, Türkiye de o telefonu 8 taban fiyatla alabiliyorsun. Daha doğrusu alamıyorsun. Aldığın paranın hepsini, her ay telefona verecek halin yok yani. Ki ben hayatımda o telefonu kullanmadım, kullanmayı da düşünmüyorum. Ancak, burada ulaşabileceğim bir yerde o telefon. Türkiye’de asla değil. Beşerler burada, 8 minimum fiyatla otomobil alıyorlar otomobil. Şu an son model bir sıfır otomobil var, Türkiye’de ki fiyatı 375 bin TL. Birebir otomobil şu an Avustralya’da 29 bin Avustralya doları. Türkiye’de 135 minimum fiyat ediyor o otomobil, Avustralya’da 10 minimum fiyat ediyor tıpkı otomobil.”
-Pandemi sürecinde Avustralya devletinin yardımları ne oldu?
“Koronadan ötürü, çalışma saatin 20 saatten fazla azaldıysa, aylık 3000 Avustralya Doları’na yakın yardım ediyor. Şayet, 8 saat azaldıysa, aylık 1800 Avustralya Doları’na yakın yardım ediyor. Bu şartsız kaideyiz bir yardım bu ortada. Yani resmi olarak çalışıyorsan ve iş yerin koronadan ötürü kapandıysa direkt alıyorsun. Bu yardım, işyeri açılana kadar devam ediyor.
Öbür çeşitleri de var. Benim çalıştığım bölümde yani kreşte, kimi aileler çocuklarını göndermiyor kreşe. Öğretmenler o yüzden iş yapamıyor. O öğretmenlere de direkt şartsız ve koşulsuz kreş açılana kadar aylık 3000 Avustralya Doları veriyorlar. Yani illa işletmenin devlet tarafında kapanmasına gerek yok. Korona nedeniyle işletmenin işlememesi kâfi. Açılana kadar bu biçimde yardım almaya devam edecekler.”
-Irkçılık ne durumda orada. Hiç ırkçılık yaşadın mı?
“Ben hiç ırkçılıkla karşılaşmadım. Burada bir sürü kültürden beşerle iç içe yaşıyorsun ve herkesin kültüründen bir şeyler öğreniyorsun. Herkes kendi kültürüne ilişkin şeyleri paylaşıyor. Ne kadar çok fazla lisan ve kültürle iç içe yaşıyoruz aslında. Ben Kürt ya da Ermeni kültürüyle alakalı hiç bir şey bilmiyorum. Lakin burada Vietnam ya da Afrika kültürüyle ilgili çok şey biliyorum. 30 yıldır yaşadığım ülkede Kürtlerin ve Ermenilerin kültürleriyle, lisanlarıyla ilgili hiç bir şey bilmiyorum, ancak 5 yıldır yaşadığım ülkede Vietnam ve Afrika kültürleriyle, lisanlarıyla ilgili çok şey biliyorum. Bize hiçbir şey öğretilmemiş ve hiçbir formda buna sahip çıkılmamış. Buraya gelince bunun farkına vardım ve çok üzüldüm. Yani Türkiye’ de ırkçılık buradan daha fazla. Ben burada ırkçılıkla hiç karşılaşmadım lakin Türkiye’de çok fazla ırkçılıkla karşılaştım.”
-5 yıldır Avustralya’da yaşıyorsun artık. Muhakkak ki yaşamaya da devam edeceksin. Ne hissettiğini anlatır mısın biraz?
“Evet, artık buradayım. Burada yeni bir hayat kurdum. Ülke biraz düzelirse şayet, ileride 6 ay Türkiye’de, 6 ay Avustralya’da yaşamak üzere bir hayalim var aslında. Fakat, biraz da olsa düzelmesi lazım dönmem için. Bir aksilik çıkmazsa, 1-2 seneye aslında buradan vatandaşlıkta almış olacağım. Açıkçası burada çok memnunum. Her sabah, “Acaba bugün ne makûs haber alacağım?” üzere bir derdim yok. Dışarıya çıktığımda, “bugün kiminle arbede edeceğim acaba” üzere bir derdim yok. Zira, Türkiye’de beşerler mutsuz ve daima hengame arayışı içerisindeler. Buranın sakinliği beni memnun ediyor. Gelecekle ilgili umudum var. Hayaller kurabiliyorum. Bir hayal kurduğumda, onun gerçekleşme mümkünlüğünün yüksek olduğunu biliyorum. Kendini harap etmeden, bir şeyler elde edebiliyorsun. Türkiye’de ölene kadar da çalışsan, garantisi yok hiç bir şeyin. Burada bir diploma okuyorsun, çabucak iş bulabiliyorsun. Gelecek telaşım yok artık. Bir YouTube kanalım var mesela, Avustralya ile ilgili bilgiler paylaştığım bir kanal. Ona vakit ayırabiliyorum. Daima siyaset düşünmüyorsun mesela. Zira, memleketi o denli bir yer haline getirdiler ki, memleket kendisinden diğer hiç bir şey düşünmene müsaade vermiyor. Siyasetin ve günlük siyasetin o kadar çok içindesin ki kendinle ilgili hoş hayaller kurmaya vaktin olmuyor. Hayallerimi elimden aldılar yani, bana en çok dokunan o olmuştu. Artık burada hayal kurabiliyorum ve o hayali gerçekleştirebiliyorum. Bu ikisi benim için sanırım çok değerli…”
0 Yorum